آموزش جنسی به کودکان

مامان من چه جوری دنیا اومدم ؟

مادر در پاسخ می گوید :ما از خدا خواستیم کودکی به من و پدرت بدهد و او از آسمان برای ما کودکی فرستاد.

با تفکیک سنی میشود گفت که سوالات بچه ها در مورد مسایل جنسی از پنج سال به بالا شروع میشود و والدین باید در این سن واقعیتها را به زبان خیلی ساده برای بچه ها توضیح دهند و اگر جواب دادن به سوال را جایز ندانستند اصلاً جواب ندهند زیرا در صورتی که جواب دهید ناخودآگاه حس جنسی کودک پویا می شود.
مناسب ترین زمان برای آموزش مسائل جنسی به کودک و نوجوان زمانی است که او سوالی را در این زمینه مطرح می کند.
 ارائه آموزش به نوجوانان و کودکان را به روش مستقیم و غیر مستقیم باید دنبال شود.
آموزش مستقیم از طریق صحبت کردن است، اما نباید به گونه ای مطرح شود که باعث بیداری زودرس شود. با توجه به مراحل رشد کودک، به پرسشهای او پاسخ دهید.
هر چه سن او کمتر است پاسخ‌ها را عینی تر و با لحن جدی بگویید. جواب آنها را حداکثر در دو تا سه جمله بدهید. بچه‌های ده- دوازده ساله به اطلاعات بیشتری نیاز دارند که می‌توان از طریق کتاب‌ها، جزوه‌ها و کلاس‌های آموزشی به آنها دست یافت.
منظور این نیست که تمام جزئیات مسائل جنسی را مطرح کنید فقط اینکه با توجه به سن فرزندتان به او پاسخ دهید، نباید اطلاعات به گونه‌ای باشد که باعث بیداری زودرس جنسی گردد . دوره نوجوانی از بحرانی‌ترین دوره‌هاست.

آموزش مسائل جنسی از چه سنی باید شروع شود؟

کودکان از اوایل دوران کودکی علاقه‌مندند تا درباره‌ی بدنشان یاد بگیرند و بدانند. آن‌ها متوجه تفاوت بین دختران و پسران می‌شوند و به صورت طبیعی کنجکاو هستند. خردسالان اغلب وقتی که برهنه هستند آلت تناسلی خود را لمس و دست‌کاری می‌کنند مثلا وقتی که در حمام و وان هستند و یا کهنه‌ی آن‌ها را عوض می‌کنید. در این مرحله از رشد آن‌ها شرم و حیایی ندارند. چنین رفتارهایی مانند فعالیت‌های جنسی بزرگسالان نیستند و نشانه‌های طبیعی‌ای از کنجکاوی هستند و این رفتار نباید تنبیه و سرزنش شود.

پس وقتی که کودک خردسال شما خودش را لمس می‌کند شما باید چه کنید؟
هر خانواده‌ای بر اساس ارزش‌ها و میزان راحتی از روش خودش استفاده می‌کند. اما این را به خاطر داشته باشید که واکنش شما به کنجکاوی فرزندتان این را به او خواهد فهماند که این کارها” قابل‌قبول” است و یا “شرم‌آور” است.

خردسالانی که سرزنش می‌شوند و یا مجبور می‌شوند تا احساس بدی نسبت به این کنجکاوی خود داشته باشند ممکن است توجه خود بر بخش‌های خصوصی بدنشان را افزایش دهند و یا احساس شرم کنند.

بعضی از والدین تصمیم می‌گیرند تا لمس کردن‌های معمولی را نادیده بگیرند و یا مسیر توجه کودک را به چیز دیگری تغییر دهند. بعضی‌ها نیز ممکن است بخواهند به آن اذعان کنند در حالی که می‌دانند کودک دوست دارد خودش رو کشف کند ولی معتقدند این یک موضوع خصوصی است و این خوب نیست که کودک این کار را در محیط‌های عمومی انجام دهد.
صرف‌نظر از متغیرهای ژنتیک و متعاقب آن هورمونی که باعث می‌شوند یک نوزاد با جنسیت مؤنث یا مذکر به دنیا بیاید، آدمی از همان بدو تولد با مناسبات مرتبط با جنسیت مواجه است و این مواجهه تا زمان مرگ نیز ادامه دارد.

آموزش جنسی به کودکان از همان سال‌های نخست زندگی کودک آغاز می‌شود. یعنی حتی وقتی اطرافیان کودک خود متوجه نیستند، به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در حال تأثیرگذاری بر مفاهیمی همچون هویت جنسی و نقش جنسی کودک هستند. آموزش جنسی متناسب با سن کودک و سپس در دوران نوجوانی ملاحظات ویژه خود را می‌طلبد.

اما والدین اگر در خصوص آموزش جنسی کودکان دغدغه‌ای داشته باشند، اغلب دچار سردرگمی هستند. عدم آشنایی آن‌ها با مفاهیم جنسی و محدود دانستن این امور در روابط جنسی بین زن و مرد، باعث می‌شود نتوانند در این مورد با کودکان خود صحبت کنند. خود آن‌ها نیز اغلب در سن مناسب و به شکل مناسب با این مقوله آشنا نشده‌اند. بدتر آن که بسیاری از آن‌ها تصور می‌کنند که صحبت در این رابطه ممکن است به ترغیب کودکان برای تفحص بیشتر و حتی تجربه‌های نامطلوب منجر شود.
در حالی که آموزش مناسب جنسی به کودک در سن مناسب، نه تنها باعث تشویق رفتار پرخطر نشده است، بلکه فرزندانی که از نظر جنسی به درستی آموزش دیده‌اند حتی در نوجوانی و جوانی فعالیت جنسی را به مراتب دیرتر شروع کرده‌اند.

آیا می‌توان از اسم‌های مستعار برای بخش‌های خاص بدن استفاده کرد؟

وقتی که کودک سه سالش است والدین ممکن است تصمیم بگیرند تا از کلمات آناتومیک صحیح استفاده کنند. این کلمات ممکن است که اصطلاحات پزشکی به نظر برسند اما وقتی که کودک توانایی گفتن این اصطلاحات مناسب را دارد بنابراین دلیلی ندارد که از آن‌ها استفاده نکنید. باید کلمات کتابی و علمی‌ای که به آلت جنسی زن و مرد اطلاق می‌شود را به کار برد و نباید از کلمات مضحک و عامیانه به جای آن‌ها استفاده شود. به این ترتیب کودک شما یاد می‌گیرد تا از این اصطلاحات به شیوه‌ای مستقیم و بدون احساس خجالت و شرمساری استفاده کند. در واقع این کاری است که اکثر والدین انجام می‌دهند.

«بچه‌ها از کجا می‌آیند؟»
پس به کودکی که از ما می‌پرسد بچه‌ها از کجا می‌آیند چه باید گفت؟

پاسخ این سئوال معمولا بستگی به سن کودک دارد. با این حال شما می‌توانید به او بگویید وقتی که یک زن و مرد یکدیگر را دوست دارند و عاشق یکدیگر هستند دوست دارند به هم نزدیک‌تر و صمیمی‌تر بشوند. به آنها بگویید که اسپرم مرد با تخمک زن به هم می‌پیوندند و بچه شروع به رشد کردن می‌کند. بیشتر بچه‌های زیر ۶ سال این پاسخ را می‌پذیرند. کتاب‌های متناسب با سن کودک در مورد این موضوع نیز می‌تواند مفید باشد. به سوالات به شیوه سر راست و مستقیم جواب دهید و احتمالا بعد از آن خواهید دید که کودکتان از این اطلاعات اندک در آن زمان راضی خواهد شد.

دکتر مهدی قاسمی

نویسنده: دکتر مهدی قاسمی

روانپزشک و رواندرمانگر

مشاهده سایر مطالب دکتر مهدی قاسمی
نظرات کاربران
دکتر مهدی قاسمی

دکتر مهدی قاسمی

دکتر مهدی قاسمی روانپزشک و رواندرمانگر تحلیلی