هر کودکی دارای نیازهای مشروعی مثل درک شدن، جدی گرفته شدن و مورد احترام بودن توسط مادر است. نیاز دارد در اولین هفته ها و ماه‌های زندگی، مادر در اختیارش باشد و از وجود او بهره ببرد. کودک، در چهره مادر، خودش را می‌بیند. اگر او آنقدر خوش شانس باشد که یک مادر آیینه وار در نزدیک خود داشته باشد--یعنی مادری که خود را وسیله ای برای رشد کودکش بداند-- در این صورت درون کودک، احساسی سالم ایجاد و رشد خواهد کرد.
✳️اگر مادر از شناخت و برآورده کردن نیازهای کودکش عاجز باشد، آنگاه ممکن است به طور ناخودآگاه تلاش کند تا نیازهای خودش را از طریق فرزندش برآورده سازد. این موضوع مغایرتی با محبت ندارد. مادر معمولا فرزندش را با تمام وجود دوست دارد، اما نه به آن شکلی که فرزند نیازمند محبت است. در این نوع رابطه چارچوبی که در قالب آن کودک بتواند احساسات و عواطف خود را تجربه کند؛ وجود ندارد. در عوض آنچه وجود دارد، نیاز مادر است و اگرچه این امر مطمئنا" به حفظ زندگی‌اش در آن مقطع کمک میکند، اما میتواند او را در سراسر عمر؛ از "خودش بودن" باز دارد.
✳️از دست دادن خویش در کودکی، گاهی می تواند به شکل از خودبیگانگی کامل در بزرگسالی بروز کند. اینها کسانی هستند که با احساسات پوچی، تنهایی و بیهودگی مواجه می‌شوند.
کودک باید بتواند در دوره کودکی با احساسات خود روبرو گردد و احساساتی چون ناخشنودی، خشم، درد و حتی گرسنگی را تجربه نماید. هیچ کدام از واکنش های عاطفی کودک نباید انکار شود.
✳️در همه مادران، عشق و غریزه مادری؛ به شکل جاری وجود دارد. در حقیقت زنان با برنامه‌ریزی غریزی برای دوست داشتن، پشتیبانی و حمایت کردن و پرورش فرزندانشان و لذت بردن از انجام این کارها به دنیا آمده اند. اما اگر در کودکی به خاطر ِارضای نیازهای والدین مورد بهره کشی واقع شده باشند، درصد زیادی از این توانایی غریزی را از دست می‌دهند. مگر اینکه مصمم به رویارویی با حقیقت خود شوند و بتوانند این توانایی را بازیابند. همه کودکان نیازمند عشق بی قید و شرط مادرانه می‌باشند.
اساسی ترین نیازهای هیجانی کودک، نیاز برای حس دوست داشته شدن و نیاز برای حس مثبت اعتماد به نفس است. والدین وظیفه دارند از این احساس نیاز آگاه بوده و آنها را برای کودک برآورده سازند.
نیاز به عشق از همان بدو تولد وجود دارد. نوزاد موجود شکننده ای است که برای بقا به مادر وابسته است. مراقبت عاشقانه مادر به او کمک می کند تا خودش را دوست بدارد و بتواند به دیگران اعتماد کند و در دنیا احساس امنیت کند.
کودکان نیاز دارند که بدانند عشق والدین، به دستاوردهای آنان وابسته نیست. والدین بایستی انتظار اشتباهات و شکست از کودک خود را داشته باشند و اورا همانگونه که هست، بپذیرند
✳️در تمام مراحل رشد، کودک نیازمند عشق و توجه از والدین می باشد. برای ابراز این عشق و توجه باید با او وقت بگذرانید، با او بازی کنید، زمان حرف زدن کودک با برقراری تماس چشمی، به او نشان دهید که برایتان فرد مهمی است. وقتی به نظرات و احساسات کودک توجه می کنید، او احساس ارزشمند بودن میکند.
✳️این طبیعی است که کودک گاهی احساس ترس کند. هر کسی گاهی در زندگی از چیزی می ترسد. ترس و اضطراب سبب رشد برخی تجربیات میشود. پس اگر کودک از چیزی می ترسد یا اضطراب دارد، اولین قدم یافتن علت آن است. نکته مهم این است که مادر( یا فرد مراقب) آرامش خود را حفظ کرده و در مقابل کودک، مضطرب، صبور و آرام باشد. واکنش کودک در برابر ترس میتواند به شکل شرم و کنار کشیدن خود، پرخاشگری و عصبی شدن باشد. به یاد داشته باشید ترس ممکن است برای کودک بسیار واقعی باشد.
✳️ هرگاه والدین بتوانند حس خوبی در مورد کودک به او منتقل کنند، کودک احساس ارزشمندی خواهد کرد. محافظت از اعتماد به نفس کودک یکی از بزرگترین چالش های والدین است. در این چالش، والدین باید یاد بگیرند که همواره در استفاده از کلمات و انجام رفتار، دقیق باشند. کودک با استفاده از کلمات، رفتار و حتی نگاه و لبخند شما تصویری از خودش در ذهن می‌سازد و این تصویر بازنمودی از گفتار و رفتار شما خواهد بود.
اعتماد به نفس در خانه ای رشد میکند که مملو از عشق بی قید و شرط باشد.
گروه روانپزشکی دکتر مهدی قاسمی