استرس، علائم و راههای مقابله با آن
در دنیای پر سرعت امروز، استرس های مزمن بسیار شایع شده و می‌بینیم که ذهن و بدنمان نیز هزینه بالای آن می‌پرداخت. البته استرس همیشه هم بد نیست. مقدار کمی از آن، می‌تواند به ما کمک کند تا زیر فشارها، با انگیزه به بهترین شکل عمل کنیم. اما اگر دائما استرس شدید داشته باشیم، تاثیرات منفی آن را خواهیم دید. اگر دائما خود را در وضعیت آشفته و در هم شکسته می بینید، وقت آن است که کاری کنید تا تعادل را به سیستم عصبی خود برگردانید. شما می توانید از خود دفاع کرده، شیوه فکری و احساسی‌تان را تقویت کنید. با سایت دکتر قاسمی همراه باشید.
استرس چیست؟
روش بدن ما برای پاسخگویی به نوعی درخواست یا تهدید است. وقتی ما احساس خطر کنیم (چه واقعی باشد و چه تصورمان) بدن وضعیت تدافعی گرفته و به صورت اتوماتیک در وضعیتی که "جنگ یا مرگ" گفته می شود، قرار می‌گیرد. اگر استرس به اندازه طبیعی باشد، شیوه‌ای برای محافظت از ما خواهد بود و به تمرکز، انرژی و هوشیاریمان کمک می‌کند. در مواقع اضطراری، استرس می تواند با ایجاد قدرت بیشتر برای دفاع از بدن، زندگیمان را نجات دهد. اما اگر از یک نقطه معین فراتر رود، فواید آن کنار رفته و آسیب‌های جدی به سلامتی جسمی، بهره‌وری، روابط و کیفیت زندگیمان وارد می‌کند.
علائم استرس زیاد:
خطرناک‌ترین موضوع درباره استرس این است که می‌تواند به سادگی درونمان به وجود آید، به آن عادت می‌کنیم و به زودی برایمان عادی خواهد شد. در این شرایط نمی‌توانیم به فشاری که بر ما وارد می‌شود، متوجه گردیم، حتی با اینکه عوارض سنگین آن را هم می‌بینیم، بنابراین اهمیت دارد که مراقب نشانه‌های هشداری باشیم که استرس بیش از حد را نشان می‌دهد.
علائم شناختی:
- مشکلات حافظه‌ای
- ناتوانی در تمرکز
- قضاوت‌های نادرست
- تنها موارد منفی و به اصطلاح نیمه خالی لیوان را دیدن
- اضطراب یا افکار رقابتی
- نگرانی مداوم
علائم عاطفی:
- افسردگی یا ناراحتی‌های عمومی
- کج خلقی، تحریک‌پذیری یا عصبانیت
- احساس سردرگمی
- تنهایی یا انزوا
- سایر مشکلات ذهنی یا عاطفی
علائم فیزیکی:
- دردها و گرفتگی‌ها
- بیرون روی یا یبوست
- حالت تهوع و سرگیجه
- درد در ناحیه قفسه سینه، تپش قلب
- کاهش میل جنسی
- سرماخوردگی یا آنفلونزاهای مداوم
علائم رفتاری:
- بیشتر یا کمتر شدن غذا
- خواب خیلی زیاد یا کم
- عقب انداختن مسئولیت‌ها
- مصرف الکل، سیگار یا داروهای آرامبخش
- عادات عصبی (مثل جویدن ناخن یا قدم زدن)
علل به وجود آمدن استرس:
شرایط و فشارهایی که باعث بروز آن می شوند تحت عنوان عوامل استرس‌زا معرفی می‌گردند. هر چیزی که تقاضای جدید یا زیادی را برای شما ایجاد کند، ممکن است شما را در این شرایط قرار دهد که می‌تواند شامل رخدادهای مثبتی همچون ازدواج، خرید خانه، رفتن به دانشگاه یا ترفیع گرفتن، شود. البته مشخصا همیشه فاکتورهای خارجی آن را ایجاد نمی‌کند و عوامل درونی در داخل بدن نیز می‌توانند موثر باشد، برای مثال زمانی که نگرانی زیادی در مورد مسئله دارید که شاید رخ بدهد یا خیر.
عوامل خارجی:
- تغییرات عظیم در زندگی
- کار یا مدرسه
- مشکلات روابطی
- مشکلات مالی
- بیش از حد شلوغ بودن
- بچه ها یا خانواده
عوامل داخلی:
- بدبینی
- ناتوانی در قبول مسائل
- افکار سفت و سخت و عدم انعطاف‌پذیری
- گفتگوهای منفی با خود
- انتظارات یا کمالگرایی غیر واقعی
- نگرش یا همه یا هیچ
راههای موثر در کنترل استرس:
- فعال باشید: بالا بردن سطح فعالیت یکی از تاکتیک‌های صحیح برای مقابله با استرس است. ورزش منظم می تواند خلق و خوی شما را تغییر داده و حواستان را از موضوعات نگران کننده پرت کند.
- با دیگران در ارتباط باشید: عمل ساده صحبت رخ به رخ با فرد دیگر می تواند باعث ترشح هرمون‌هایی شود که آن را از بین می برند. حتی یک صحبت دوستانه کوتاه یا نگاه صمیمانه می تواند به آرام شدن و تسکین سیستم عصبی‌مان کمک کند.
- حواس خود را درگیر کنید: یک شیوه سریع دیگر درگیر کردن یک یا چند حس (دیدن، شنیدن، چشیدن، بوییدن، لمس یا حرکت) است. کلید آن نیز این است که بتوانید حسی را پیدا کنید که بیشترین کمک را به شما می‌کند، برای مثال آیا گوش دادن به یک موسیقی یا حتی بو کردن قهوه آرامتان می‌کند؟
- ریلکس کردن خود را بیاموزید: از تکنیکهای ریلکسیشن مثل یوگا یا مدیتیشن استفاده کنید.
- رژیم غدایی سالم را دنبال کنید.
- استراحت داشته باشید.