پدر عصبانی و برآشفته گفت: «چند بار بگویم که اتاقت را تمیز و مرتب کن.» نوجوان همیشه برای کامپیوتر، دوستانشان و فعالیتهای بیرون از خانه فرصت دارند، اما ظاهرا هرگز برای پاکیزگی و نظم و ترتیب وقت ندارند.
امیر شش ساله گفت: «اما من تختم را مرتب کردهام.»
پدر گفت: «بله متشکرم. اما این کار را جمعه پیش انجام دادهای.»
پنج دقیقه طول کشید تا به همریختگی اتاق از بین رفت و همه چیز سرجای خودش قرار گرفت.
پدر گفت: «میبینی چقدر آسان بود! چرا برای کمک گرفتن از شما باید اینقدر داد و فغان راه بیندازم.»
چند نکته
کارهای خانه را میتوان به دو بخش تقسیم کرد.
«کارهای شخصی» شامل مرتب کردن رختخواب، شستن ظرفهای خود و مرتب کردن اتاق شخصی میباشد.
«کارهای خانوادگی» کارهایی است که کل خانواده از آن بهرهمند میگردند، مثل شستن لباسهای چرک، غذا دادن به حیوان خانگی یا تمیز کردن حیاط. بهتر است از فرزند خود بخواهید، بهویژه در دوران رشد، به هردو کار بپردازد.
برخی والدین رفتاری #مدیر_مآب دارند. کارهایی را برای فرزند خویش تعیین میکنند و از او میخواهند که مسئولیت انجام آنها را به عهده بگیرد.
برخی دیگر، از فرزند خود درخواست کمک میکنند و انتظار دارند هنگامی که از او درخواست میکنند در انجام کارها یاریشان کند. مجددا خاطرنشان میکنیم کودکان درحال رشد باید، بیآنکه از آنها خواسته شود، مسئولیت انجام برخی کارهای خانه را پذیرا باشند.
براساس تحقیقی که انجام گرفت، فرزندان بزرگتر که کارهای مربوط به خانواده را انجام میدادند در زمینههای مختلف دیگر هم میتوانستند برای دیگران مفید واقع شوند. انجام کارهای شخصی ممکن است به کودک نیاموزد که برای دیگران نیز کاری انجام دهد.
پسرها و دخترها در انجام کارهای شخصی به یک اندازه شرکت دارند، اما دختران در انجام کارهای مربوط به کل خانواده مشارکت بیشتری دارند.
وقتی کارهای خانه انجام نمیشود، معمولاً والدین در اعمال قوانین با یکدیگر هماهنگ نیستند.
چه بگوییم؟
به کودک دقیقا گزارش دهید از او انتظار دارید چه کار کند و چه وقت آن کار را انجام بدهد.
«قبل از ساعت دو که میخواهیم از خانه بیرون برویم میخواهم هر چیز اضافه را از روی زمین برداری. لطفا چیزهایی را هم که شکسته دور بینداز.»
«میخواهم برگها از پارکینگ جمعآوری شود. این کار را انجام بده. میتوانی این کار را بعد از صبحانه انجام دهی. این کار ده دقیقه طول میکشد.»
نیازی نیست او را تهدید به تنبیه کنید، اما در برابر عدم همکاری وی عواقبی طبیعی را برایش درنظر بگیرید تا در دستیابی به هدف مورد نظرتان مؤثر باشند.
«اگر تا ساعت دو کارت را تمام نکنی به میهمانی نمیرویم. وقتی میرویم که کارت تمام شده باشد. انتخاب با توست.»
«اگر تا ساعت نُه امشب کارت را تمام نکنی، باید هر کاری داری زمین بگذاری و آن را انجام بدهی.»
«از تو خواستم کاغذهایت را جمع کنی و لباسهایت را آویزان کنی. تو این کارها را انجام ندادهای. در عوض پنج دقیقه کامپیوتر را خاموش میکنی و تا وقتی کارهایت را انجام ندادی آن را روشن نمیکنی.»
با او #مذاکره کنید. انتخابهای متناسب با سنش را پیش رویش قرار دهید مقداری حق انتخاب به او بدهید:
«از تو میخواهم چند کار معمولی را انجام بدهی. اگر قرار بود انتخاب کنی کدامیک را انتخاب میکردی؟»
اگر کودک #عصبانی بهنظر میرسد، با او #همدلی کنید و بگویید:
«میدانم پوشیدن کفش و بیرون بردن سطل آشغال لذتی ندارد، اما از اینکه این کار را انجام میدهی متشکرم.»
رفتار مسئولانه او را تمجید و تشویق کنید:
«وقتی کارهای خانه مربوط به خودت را انجام میدهی کمک بزرگی به من میکنی. من از تو ممنونم.»
ادامه دارد…