دکتر مهدی قاسمی روانپزشک و روان درمانگر تهران

در مطب من جمله‌ای‌ به دیوار آویخته است که می‌‌گوید: «تا زمانی‌ که خودتان را به‌جای‌ فرزندتان قرار ندهید و از دید او به مسائل نگاه نکنید، نمی‌‌توانید با او ارتباط برقرار کنید.»

شاید بهترین راهی‌ که به شما کمک می‌‌کند تا با نحوه نگرش یک نوجوان آشنا شوید، این باشد که سعی‌ کنید به دوران نوجوانی‌ خود بازگردید و احساسات، امیدها و ایده‌هایی‌ را که داشتید به‌ یاد آورید. بسیاری‌ از والدین به‌طور معمول این دوران از زندگی‌ خود را فراموش می‌‌کنند و در برخورد با فرزندشان، از آن بهره نمی‌‌برند. مثال اغراق‌آمیزی‌ که خواهید خواند، ممکن است به شما کمک کند تا بتوانید از دریچه چشم یک نوجوان به محیط نگاه کنید.

تصور کنید که شما یکی‌ از تیزهوش‌ترین جوانان جهان هستید؛ اطلاعات عمومی‌ بسیار خوبی‌ دارید و میزان هوش شما برابر با اینشتین و یا کمی‌ ضعیف‌تر از اوست. افزون بر این‌ها، اطلاعات عمومی‌ بسیار قوی‌ شما موجب شده است تا برخوردی‌ بسیار مؤثر و کارآمد با مشکلات داشته باشید.
اکنون تصور کنید که شما ازسوی‌ دو نفر که مسن‌تر از شما نیز هستند، استخدام شده‌اید. ضریب هوشی‌ این افراد ممکن است پایین‌تر از شما بوده و اطلاعات عمومی‌ آن‌ها محدود است اما همواره به شما دستور می‌‌دهند که چه کاری‌ را انجام دهید و چه کاری‌ را انجام ندهید. آن‌ها همچنین به شما پند می‌‌دهند که چه چیزی‌ مهم و چه چیزی‌ بی‌‌اهمیت است. از شما می‌‌خواهند کارهایی‌ انجام دهید که دلیلی‌ منطقی‌ برای‌ انجام آن‌ها وجود ندارد و درباره مسائلی‌ با شما صحبت می‌‌کنند که با کار و فعالیت شما کاملا بی‌‌ارتباط است. آن‌ها سعی‌ در باره یک زندگانی‌ سعادتمند شما را راهنمایی‌ کنند، درحالی‌‌که خودشان مفهوم نصایح مذکور را درک نکرده‌اند.

با وجود آنکه شما سعی‌ می‌‌کنید به آن‌ها بفهمانید گفته‌های‌ آن‌ها بسیار کلی‌ و ذهنی‌ است، آن‌ها به کارشان ادامه می‌‌دهند و با دستور دادن و نصایح تحمیلی‌ و تقاضاهای‌ بی‌‌ارتباط با کار شما، آزارتان می‌‌دهند. در چنین وضعیتی‌ چه احساسی‌ خواهید داشت؟ احتمالاً بسیار عصبانی‌ خواهید شد زیرا افرادی‌ که صلاحیت کمتری‌ از شما دارند، به شما می‌‌گویند چکار کنید. اگر آن‌ها کاری‌ را از شما بخواهند، شاید خلاف آن عمل کنید و یا کاری‌ را که خودتان درست تشخیص می‌‌دهید انجام دهید و به درخواست آن‌ها توجهی‌ نکنید. امکان دارد ارتباط خودتان را با آن‌ها کم کنید و با دوستانی‌ که درخور شما هستند و درک بهتری‌ دارند رابطه برقرار کنید.
اکنون ببینیم در مثال یادشده، کدام شخصیت به‌جای‌ نوجوان و کدام شخصیت به جای والدین قرار دارند. دوستان یک نوجوان معمولا همان کسانی هستند که صلاحیت و هوشمندی آنها از سوی او مورد تایید است.

گروه روانپزشکی دکتر مهدی قاسمی