کمال گرایی چیست؟

به چه فردی کمال‌گرا می‌گویند؟

اغلب مواقع کمال گرایی یک خصوصیت مثبت تلقی میشود که شانس موفقیت در زمینه های مختلف را افزایش میدهد اما این شاید دقیقا چیزی نباشد که رخ میدهد. با سایت دکتر قاسمی همراه باشید تا بیشتر راجع به کمال‌گرایی صحبت کنیم.

کمال‌گرایی به معنای نیاز برای کامل بودن و یا اعتقاد به اینکه امکان رسیدن و دستیابی به کمال وجود دارد، میباشد. همانطور که گفته شد بیشتر یک صفت مثبت تلقی میشود تا یک نقص. در حالیکه در موارد بسیاری کمال گرا بودن منجر میشود به نوعی رفتار دفاعی که رسیدن به اهداف را سخت میکند. به عبارت دیگر کمال گرایی فقط تلاش برای رسیدن به بهترینِ خود نیست، در بسیاری از موارد یک محافظ دفاعی است که درد شرمندگی و مورد قضاوت واقع شدن را کم میکند‌. یعنی فرد از آن برای پنهان کردن و نادیده گرفتن شرم خود استفاده میکند.

یک مطالعه اخیر در بین دانش آموزان کالج آمریکایی کانادایی نشان داد سه فاکتور تاثیر گذار بر کمال گرایی در این افراد طی سه دهه اخیر حدود ۱۰ تا ۳۳٪ افزایش یافته است. این سه فاکتور عبارت اند از:

  • انتظارات غیر واقعی بیشتر
  • اضطراب بیشتر
  • والدین کنترل‌گر بیشتر

در نسل‌های قبل، نظارت والدین بر کودکان محدودتر بود و به ندرت پیش می آمد که پس از سنین خاصی، منزل را ترک کنند. همچنین کمتر پیش می آمد که آنها مدام در جوش و خروش به ظهور رساندن کامل ذهنیت های خودشان باشند. لذا به نظر می رسد در سالهای اخیر، کمال گرایی در جامعه رشد نسبی داشته است.

چه عواملی سبب ایجاد کمال گرایی در فرد میشود؟

در بسیاری از موارد، کمال گرایی نوعی پاسخ به عشق مشروط والدین است. عشق مشروط یعنی کودک در خانه این پیام را از والدین دریافت کند که "ما فقط چنین بچه‌ای را در این خانواده می‌پذیریم"! فقط زمانی مورد تحسین واقع شود که "بهترین" را انجام داده باشد. در حالیکه کودک نیاز به عشق بی قید و شرط دارد.
در این حالت کودک باورهای اساسی منفی (در مورد خودش) را درونی سازی میکند، باورهایی که به او میگوید:"من به اندازه کافی خوب نیستم، مگر اینکه به استانداردهای سفت و سخت موفقیت برسم تا مورد پذیرش پدر و مادرم باشم".

والدین باید به کودک عشق بدون قید و شرط بدهند؛ نه اینکه پذیرش او را منوط به موفقیت‌های تعیین شده کنند. در این موارد عدم موفقیت، برای کودک شرم به همراه می اورد. آنگاه ضمن واپس زدن شرم، فرد به جستجوی آرامش موجود در کمال گرایی دست میزند.

پس علل کمال گرایی به طور خلاصه عبارت است از:

  1. ترس مکرر از عدم تائید دیگران یا حس نا امنی و بی کفایتی
  2. داشتن والدین کمالگرا که زمانیکه تلاش کودک به نتیجه نمی رسیده، او را تایید نمی کرده اند.
  3. دلبستگی از نوع نا امن: این کودکان در رابطه با روش های خود تسکینی دچار مشکل میشوند . آنها زمانی نتیجه یک تلاش را ارج می‌نهند که آن نتیجه تمام و کمال باشد و در پذیرش نقص مشکل دارند.

صفت کمال گرایی اغلب سبب دیسترس و اضطراب و حتی افسردگی در فرد میشود. اگر شما فرد کمال گرایی هستید که احساس میکنید این وضعیت موجب دیسترس روزانه شما میشود، باید بدانید که عادات و رفتارهای کمال گرایانه می‌توانند تغییر کنند.

مطالب مرتبط
نظرات کاربران
 
 
   
دکتر مهدی قاسمی

دکتر مهدی قاسمی

دکتر مهدی قاسمی روانپزشک و رواندرمانگر تحلیلی