غلبه بر اهمال کاری

در فرهنگ لغت، اهمال‌کاری را به تعویق انداختن کاری تعریف می کنند که قصد انجام آن را دارید مثلا «شنبه هفته بعد انجام می دهم.» این نمونه ای از به تعویق انداختن است تا بتوانید قبل از تصمیم گیری، کلیه جوانب موضوع را در نظر بگیرید. با این حال، وقتی فرد اهمال کار باشد، خیلی کند عمل میکند و در نتیجه انجام کارهایش را به زمان نامعلومی در آینده محول می کند مثلا بالاخره انجامش میدهم، یا اگر زمان انجام کار را هم مشخص کند وقتی که موقع انجام کار فرا رسید، آن را انجام نمی دهد مثلا میخواستم امروز نوشتن مقاله را شروع کنم ولی یکی از دوستانم سر رسید و نتوانستم بنویسم. به عبارت خیلی ساده تر، مشكل اهمال کاری این است که شما با اینکه عقلتان حکم می کند آن کار را انجام دهید، ولی کارتان را دائم به تاخیر می اندازید.

با آنکه می دانید نیاز دارید این کار را انجام دهید. باز هم دست به کار نمی شوید، چه‌می شود که شما دست به کار سازنده و مفید نزنید؟

دلایل اهمال کاری

1 .اضطراب : در چنین حالتی فکر می کنید اگر دست به کاری بزنید که تا به حال از آن اجتناب کرده اید، احساس ارزشمندی تان تهدید می شود.
تصور کنید می خواهید به یکی از دختران کلاس پیشنهاد ازدواج بدهید، ولی می ترسید درخواست شما را نپذیرد و فکر کنید آدم بی ارزشی هستید.
اجتناب از چنین کارهایی در کوتاه مدت، اضطراب و ترس شما را کاهش می دهد ولی در دراز مدت پیامدی به جز تداوم مشکلات نخواهد داشت.

2 .کم‌طاقتی : فکر می کنید حال و حوصله توانایی انجام کارهای یکنواخت، خسته کننده، مشقت بار، ناکام ساز و احساسات ناخوشایند را ندارید، نابراین به محض اینکه کار را شروع می کنید حوصله تان سر می رود و دست از کار می کشید.فلسفه زیر بنایی کم طاقتی این است :« نمی توانم رنج فعلی را به خاطر گنج آینده تحمل کنم »

3 .تمرد : با به تعویق انداختن کارهای مهم و ضروری، خشم خود را ابراز می کنید. می خواهید با این کار از کسی که دائم به شما دستور می دهد انتقام بگیرید. به عنوان مثال، همسرتان دائم به شما گوشزد می کند تا قبل تمام شدن مهلت وام را واریز کنید. اما شما از حرف های او دلخور میشوید.
ممکن است در مورد یک اهمال کاری، هر سه دلیل (اضطراب، کم طاقتی و تمرد)دخالت داشته باشند.

افراد معمولا در دو حوزه، کارهایشان را به تعویق می اندازند : 

خودشکوفای :خودشکوفایی به معنای تلاش برای دستیابی به اهداف است

حفظ‌ موقعیت‌ فعلی‌ زندگی :رفتارهایی را در بر می گیرد که باعث راحتی و آسایش زندگی فعلی می شود.

به تعویق انداختن کارها

رفتارهای اجتنابی و دلیل تراشی ها می توانند به شکل زیر خودشان را نشان بدهند : 
• فکر کردن درباره ی مشکل، بدون اینکه دست به هیچ کاری بزنید. 
• تا دقیقه نود کار را به تأخیر می اندازید. چرا چنین می کنید؟
• وقتی می گویید « فردا انجامش می دهم » تلاش می کنید خودتان را متقاعد کنید که واقعا فردا کار را انجام می دهید یا اینکه میخواهید تسلط خود را نشان دهید. در واقع از نظر فرد اهمال کار، فردا روز بعد نیست بلکه زمانی نامعلوم در آینده است. 
• کارهای بی اهمیت قبلی ناگهان در اولویت قرار می گیرند تا کار مشکل را انجام ندهید. « اول خانه را تمیز می کنم، بعدش مقاله مینویسم». اگر قرار نبود مقاله بنویسید آیا باز هم تمیز کردن خانه در اولویت قرار می گرفت؟
• اول کارهای لذت بخش را انجام می دهید تا بتوانید برای انجام کارهای سخت، روحیه لازم را پیدا کنید ولی پس از اینکه شروع کردید نمی توانید دست از کار لذت بخش بردارید و کار سخت را به تعویق می اندازید.
• دائم گوش به زنگ هستید تا دلیلی موجه برای شروع نکردن به کار یا دست از کار کشیدن پیدا کنید. مثلا ً « دوستم زنگ زد»
• ایجاد این تفکر گول زننده که ابتدا باید مقاومت انجام کار را فراهم کنید.
• ابتد ا با زدن برچسب هایی مثل تنبل، ناامید، کندکار به خودتان، از انتقادهای دیگران جلوگیری می کنید و بعد به نوعی سر خودتان شیره می مالید ( خودتان را توجیه می کنید )
• گاهی منتظر می مانید تا انگیزه لازم برای کار را به دست بیاورید. 
« انگیزه قدم اول نیست بلکه انگیزه حاصل کار است. شما مجبورید کار را شروع کنید چه حس و حالش را داشته باشید و چه نداشته باشید ». 
بعضی از این افراد از موفقیت یا لذت واقعی می ترسند یا اینکه خوشان را سزاوار آن نمی دانند. این کار نوعی خود تنبیه گری یا تضعیف خود است.

مبارزه با اهمال‌کاری

به جای اجتناب از انجام دادن کاری، شروع به انجام آن کار کنید. اگر به جای اجتناب کردن، شروع به انجام آن کنید، چه احساسی را تجربه کرده اید؛ معمولاً می گویید : « احساس خوبی دارم ».

بهترین راه حل برای غلبه بر اهمال کاری ممکن است برنامه ریزی ( مثل تنظیم وقت ) باشد تا بهتر بتوانید از وقت خود استفاده کنید.
 زیر بنای اهمال کاری مشکلات هیجانی است؛ پس باید هیجانات را تنظیم کنیم. ‌

سیر جلسات مهارت آموزی

۱- تحمل کردن موقعیتی ناخوشایند، به جای اجتناب از آن به منظور حل و فصل افکار آشفته ساز و احساسات ناشی از آن.
 ۲-تکنیک تصویر سازی ذهنی، می تواند راهگشای تغییراتی سازنده باشد. 
۳- برای خود پاداش ها و تنبیه هایی را در نظر بگیرد. اگر در کار لغزشی پیش آمد، خود را تنبیه کنید. مثلاً کارهای خانه را که دوست ندارید انجامشان دهید، انجام دهید.

در نهایت
برای تغییر الگوهای رفتاری مثل اهمال کاری، به کار بیشتری نیاز دارید. ممکن است به نظر مسخره برسد که مشکل اجتناب از کار، با کار بیشتر حل می شود. این کار نیازمند کشف و زیر سؤال بردن جدی افکار و باورهای خود آسیب رسانی است که به دلایل مختلف، روبه رو شدن با آنها کاری سخت و طاقت فرساست. با ایجاد طرز تفکر ضد اهمال کاری هر آنچه را که غیرقابل تحمل به نظر می رسد، عاقبت تحمل پذیر و خوشایند می شود؛ و فعالیت، جایگزین بی تحرکی و اجتناب می گردد.

نظرات کاربران
 
 
   
دکتر مهدی قاسمی

دکتر مهدی قاسمی

دکتر مهدی قاسمی روانپزشک و رواندرمانگر تحلیلی