طرحواره به عنوان يك ساختار و يا يك قالب تعريف مي شود، كه به وسيله اين قالب به دنيا و ديگران معنا مي دهيم : در واقع طرحواره به ما يك الگو مي دهد.
درون اين قالب و ساختار موارد زير جاي گرفته است:
١-باورها
٢-خاطرات
٣- تصاوير ذهني
٤-احساس هاي عاطفي
٥-احساس هاي بدني
اين تعريف از طرحواره مي تواند هم منفي و هم مثبت باشد
جفري يانگ كه طرحواره ي درماني را تدوين نموده است، طرحواره را به دليل اينكه در اثر تجارب ناگوار كودكي شكل مي گيرد را طرحواره هاي ناسازگاراوليه ( تله هاي زندگي) مي نامند.
پس طرحواره و طرحواره هاي ناسازگار اوليه مترادف هم مي باشند.
چگونگي شكل گيري طرح واره:
ضربه هاي روانی دوران كودكي
ناكامي در نيازها/آسيب ديدن و قرباني شدن
فقدان، جدايي،تحقير، سوء استفاده ي جنسي.
سبک فرزند پروري ناسالم
رها كردن/سهل انگاري /كودك زياده از حد چيز هاي خوب را تجربه كند.
الگوهاي نقشي ناسالم در خانواده
همانند سازي با افراد مهم
مادر هميشه حلال مشكلات همه بوده: كودك ايثارگر
پدر،هميشه منفي بين بوده.
علاوه بر اين سه علت خلق و خوي هيجاني كودك در شكل گيري طرح واره از اهميت بسزايي برخوردار است.
موارد ذكر شده باعث مي شود كه پنج نياز اصلي ارضاء نشود وطرحواره هاي ناسازگار اوليه شكل بگيرد.
اين نيازها عبات اند از:
١-نياز به امنيت / محبت /پذيرش
٢-نياز به خود مختاري/استقلال
٣-نياز به خويشتن داري وپذيرش محدوديت ها و مرزها
٤-نياز به خود ابراز گري(فرد آزادانه هيجاناتش را براورده ميكند)
٥-نياز به تفريح/لذت /بازي