دکتر مهدی قاسمی روانپزشک و روان درمانگر تهران

با شروع سال جدید ما ایرانی‌ها خیلی تشریفات و آداب و رسوم داریم که خودمان را پایبند به اجرای آنها می‌کنیم ولی این ها همه ظاهر و نمود بیرونی ماجراست.
آیا در درون خود هم به دنبال تحول هستیم؟
برای آرامش درونی خود هم کاری انجام داده‌ایم؟
یکی از اقداماتی که می تواند ما را به آرامش درونی برساند بخشش می‌تواند باشد.
پس بیایم سال جدید را با بخشش آغاز کنیم.

بخشایش یک فرآیند است نه یک کلمه که بشود با یک جمله تعریفش کرد به همین دلیل اکثریت ما معنی بخشایش را نمیدانیم و وقتی اختلافی پیش می‌آید و به ما پیشنهاد میشود که دیگران را ببخشیم، از این کار سر باز میزنیم.

چون نمی‌دانیم که بخشایش:

چشم پوشی کردن از نامهربانی‌ها نیست.
 فراموش کردن وقایع دردناک نیست.
بهانه تراشی برای بدرفتاری‌ها نیست.
به معنای انکار یا دست کم گرفتن صدمه‌ای که دیده‌اید نیست.
به معنای مصالحه با فرد خاطی نیست.
به این معنا نیست که شما از داشتن احساسات محروم شوید.

بلکه

بخشایش احساس آرامش و صلح است.
بخشایش برای شماست نه برای فردی که باعث آزار شما شده است.
بخشایش برگرداندن قدرت شماست.
بخشایش یعنی پذیرش مسئولیت احساسی که دارید.
بخشایش برای التیام شماست.

ما برای شروع سال جدید، یک ماه آخر سال را مشغول دوندگی و تکاپو می‌شویم تا تدارکات عید (دید و بازدیدهای که گاها از آنها لذت چندانی هم نمی‌بریم) را فراهم کنیم که در مقایسه با دیگران بهتر باشیم، کم نیاوریم و بهتر از خود واقعی‌مان بنماییم که در این مسیر ممکن است آرامشی را هم اگر داشتیم از بین ببریم.
شاید خالی از لطف نباشد که دوباره سوال زیر را مطرح کنیم؟
آیا در درون خود هم به دنبال تحول هستیم؟
برای آرامش درونی خود هم کاری انجام داده‌ایم؟

کمال گرایی و روحیه رقابت‌جو ما را از آرامش درونی دور می‌کند.
کمالگرایی یعنی اصرار بر کامل و بی‌نقص بودن در امور، چنین تفکری به عنوان یک باور ناسالم در نظر گرفته می‌شود، که منجر به معیارهای سختگیرانه و استانداردهای بالا که جنبه خود‌تحمیلی دارند وبیشتر در رقابت با دیگران انجام می‌گیرد.
انگار صدای درونمان بهمون می گه متفاوت‌تر و بهتر از چیزی که هستیم باشیم، تا دوست داشته شویم و مورد احترام دیگران قرار بگیریم.
تلاش شدید برای رسیدن به معیارهای بالا، پیامدهای منفی را برای فرد به دنبال خواهد داشت.
فرد کمالگرا بر اساس معیارهای بالا ارزش خود را تعیین نموده و در نهایت در صورت نرسیدن به این معیارهای سخت و دشوار خود را سرزنش می نماید.
معیارهای افراطی معمولا منجر به احساس شکست خشم، اضطراب، ناامیدی و درماندگی می‌شود.
پس اگر بتوانیم هدف و معیار خود را واقع‌بینانه وبر اساس میل و خواسته درونی خود نه بر مبنای اینکه مردم چه می‌خواهند و جامعه به چه سمتی در حرکت است تعیین کنیم می‌توانیم آرامشی درونی برای خود رقم زنیم.

خودسرزنگری یکی از موانع رسیدن به آرامش درونی است.

قاعدتا بعد از سرزنش خود احساس غم و یا خشم بوجود می‌آید که باعث می‌شود آرامش از ما سلب شود.

یکی از موانع پذیرش خود و داشتن روابط بین فردی مناسب، سرزنش‌کردن خود است که باعث ایجاد خشم نسبت به خودتان می‌شود. هنگام سرزنش از دو جهت به خودتان حمله می‌کنید. یکی به رفتارتان و دیگری به خودتان به عنوان یک فرد. فرد خود سرزنش‌گر خشم را در درون خود نگه می‌دارد، که عامل بروز استرس است و احتمال دارد باعث ابتلا به بیماری شود.

یکی دیگر از عیب‌های سرزنش این است که باعث می‌شود به دنبال پیدا کردن راه‌حل نباشید. تنبیه هیچ وقت باعث افزایش خلاقیت نمی‌شود.

میزان هوش شما به خواست خودتان تعیین نشده، پس اگر توانایی هوشمندانه‌ای ندارید خود را سرزنش نکنید.

نادانی به این معناست که هنوز مطلب یا مهارتی را نیاموخته‌اید، پس نمی‌توانید خود را به خاطر این که روش بهتر را نمی‌دانید سرزنش کنید.

رفتار شما با ارزشتان یکی نیست، آنها را از هم جدا کنید. رفتار بد یا اشتباه، لزوما شما را آدم بدی نمی‌سازد.

اگر کمال‌گرا باشید تلاش میکنید که در همه چیز بهتر از آن باشید که هستید، وگرنه خود را سرزنش می‌کنید. فرد‌ کمال‌گرا هیچ‌وقت نمی‌تواند مشخص کند که چقدر خوب بودن کافی است.

به خاطر برخی مشکلات روانی خود را سرزنش نکنید. هر انسانی ممکن است زمانی دچار حالاتی مثل خشم، افسردگی، سوگ و ترس افراطی شود.
به جای فکر کردن به شکست‌ها، به مشکل موجود فکر کنید و به دنبال راه‌حل باشید.
شما نمی‌توانید روابط بهتری داشته باشید مگر این که اشتباهات خود را بپذیرید. هر فرد موفقی شکست را تحمل می‌کند و از آن درس میگیرد. شکست یک وضعیت طبیعی در زندگی است نه یک فاجعه. سعی کنید آن را تحلیل و برای فعالیت‌های بعدی خود از این تجربه استفاده کنید.

مجازات شکست‌های خود را شدیدتر از پاداش موفقیت‌هایتان در نظر نگیرید. مجازات برای زمانی است که هیچ‌کاری نکرده باشید و به موفقیت یا شکستی نرسیده باشید. شکست و موفقیت ارتباط ذاتی با هم دارند؛ اگر می‌خواهید موفق شوید باید گاه‌گاهی شکست بخورید.
برخی افراد وقتی اشتباه می‌کنند یا شکست می‌خورند، دلسرد می‌شوند از خود انتقاد می‌کنند و به طور خودکار جملات منفی به خود می‌گویند. شاید شما یکی از آنها باشید، در این صورت افکار خود را در این مواقع بررسی کنید.

پس وقتی خودگویی در مورد خود با شفقت است، یاد می‌گیرید احساس ارزشمندی خود را به نمایش بگذارید. شفقت با خود باعث می شود کدورت‌ها و رنج و احساس طرد شدگی را از ذهن خود پاک نمایید. 

شفقت یک مهارت است که می‌توان آن را به دست آورد یا افزایش داد. مهربانی احساسی نیست که فقط نسبت به دیگران باشد؛ بلکه فرد نسبت به خود نیز مهربان است، همدلی می‌کند، و خود را یاری می‌دهد.