🔺چرا مجبورم دوباره حرفم رو دوباره تکرار کنم؟ ده بار بهت گفتم.
🔺مدرسه امروز چطور بود؟ نگو هیچی! بالاخره باید یه چیزی برای تعریف کردن باشه
✳️اینها نمونه مکالماتی است که ممکن است بین کودک ADHD و یکی از والدین او رخ دهد. مدیریت اختلال ADHD فقط در مورد علائم نقص توجه و تکانشگری نیست، چرا که این اختلال یک نقص در "عملکرد اجرایی" ایجاد می‌کند.
"عملکرد اجرایی" یک عملکرد مغزی است که باعث هماهنگ کردن افکار و اعمال ما میشود تا بتوانیم طرح و نقشه انجام کاری را بریزیم. در واقع این عملکرد مسئول مرتب کردن همه اطلاعات پیچیده‌ای است که به ما می‌رسد، از توجه کردن به یک صدای مستقیم در کلاس درس تا سازماندهی پاسخ صحیح دادن درست وسط یک بحث با حجم اطلاعات سریع و زیاد.
در واقع ADHD با ایجاد نقص در "عملکرد اجرایی" در فرد؛ به طور بالقوه، هر چیزی را که نیاز به طرح ریزی و هماهنگی داشته باشد را تحت تاثیر قرار میدهد. از عادات خوردن و خوابیدن تا روشهایی که فرد جهت صحبت کردن و گوش دادن در یک محاوره به کار می برد.
📛یکی از شایع ترین جنبه‌های نادیده گرفته شده ADHD، تاثیر مستقیم ان بر برقراری ارتباطات میباشد.
✳️اجزای لازم برای برقراری ارتباط ؛ طبق استانداردهای تشخیصی؛ به سه بخش تقسیم می‌شوند:
🔅جزء گفتاری
🔅جزء زبانی
🔅جزء عملکردی یا کاربردی
☑️منظور از " گفتار" هر چیزی است که منجر به تولید صدا بشود و سبب تشکیل حروف و کلام گردد. اختلالات این بخش شامل اختلالات در تلفظ (عدم توانایی تولید صداهای اختصاصی) و لکنت زبان میباشد.
☑️ جزء زبانی به معنای کلمات و نحوه چینش آنها در کنار یکدیگر اشاره دارد و شامل گرامر، مکالمه و گفتمان روایی همراه با زبان مورد پذیرش مربوطه است. بیماری‌های این بخش شامل "تاخیر زبانی" و "تاخیر در فهم کلمات" میباشد.
☑️جزء عملکردی شامل جنبه های غیر کلامی ارتباط میشود. مثل خواندن متن؛ تنظیم تون صدا؛ مهارت درک ژست بدنی؛ استفاده از استعاره، طنز و طعنه؛ و تغییر هیجانی در چهره .
✳️مطالعات نشان داده بچه های مبتلا به ADHD در معرض خطر ابتلا به اختلالات تلفظ هستند که توانایی آنها را در تولید صدای حروف ( متناسب با سن) تحت تاثیر قرار میدهد.
همچنین به طور شایعی در روانی کلام و کیفیت صوتی و آوایی در زمان صحبت کردن با دیگر بچه‌ها تفاوت دارند.
✳️همانطور که گفته شد کودکان مبتلا به ADHD، در زمان صحبت کردن، ممکن است الگوی خاصی از حرف زدن داشته باشند که در آن مثلا از توقف آوایی واژه‌ها و یا از کلمات خاص تکرار کننده بیشتر استفاده کنند. مثلا یک کودک مبتلا در کلاس درس در پاسخ به معلم ممکن است جمله را اینگونه ادا کند: " این داستان در.....اووووووم.....یک داستان.....اووووووم....درباره......اووووووم...یک پسربچه است".
این نوع اشکال در صحبت کردن، در واقع به منظور سازماندهی و مرتب کردن افکار رخ میدهد و شبیه به لکنت زبان میباشد. این مساله می تواند منجر به بی حوصلگی و عدم فهم از جانب دیگران به خصوص کودکان دیگر که معمولا صبوری بالغین را ندارند؛ گردد.
✳️در کودکان کوچکتر، ADHD می تواند سبب افزایش ریسک در تاخیر زبانی شود. حتی بدون وجود تاخیر زبانی؛ این کودکان زمانی که صحبت می کنند؛ به علت حواس پرتی و علائم مربوط به بیماری، به احتمال بیشتری از موضوع اصلی خارج می‌شوند. برای اینکه بتوانند زمان مکالمه، کلمات درست را به سرعت پیدا کنند و آنها را درست و به ترتیب در کنار هم قرار دهند، باید تقلای بیشتری نمایند. از طرفی زمان ترکیب کلمات؛ اشتباهات گرامری نیز ممکن است رخ بدهد که به علت اختلال در برنامه ریزی است نه اشکال زمینه ای در بخش گرامر و زبان.
♨️تمام علائم وابسته به ADHD با یا بدون تاخیر زبانی، ممکن است به توانایی موثر در برقراری ارتباط ضربه بزند.
✳️در ADHD درک مطلب میتواند مستقیما دچار اشکال شود. به خصوص به دلیل اینکه این کودکان زمانی که سرعت صحبت کردن سریع باشد، یا زمانی که صداهای محیطی مثلا در کلاس یا مهمانی، زیاد باشد، قادر به مدیریت حواس پرتی خود نمی‌باشند.
✳️کودک ADHD زمان گوش دادن، ممکن است بخش هایی از موضوعات محاوره را از دست بدهد یا جزئیات آن را جا بیندازد و به همین علت در ثبت بخش های مهم اطلاعات، دچار مشکل شود. به همین علت وقتی او یک تقاضا را به درستی برآورده نمی‌کند، ممکن است چنین تصور شود که به طور عمدی از انجام کاری چشم پوشی کرده است، در حالیکه در واقع از همان اول، آن را به درستی نشنیده است.
این کودکان ممکن است بارها به این علت مورد شماتت قرار بگیرند، در حالیکه این الگوی رفتاری، مربوط به مشکل در درک مطلب میباشد.
"گروه روانپزشکی دکتر مهدی قاسمی"